17 december 20185 min leestijd

Het concept achter stabiliteit van de rug kan het best beschreven worden als het tolereren en tegengaan van de krachten die je wervelkolom van hoofd tot staartbeen ondergaat, in je meest optimale houding. Dit leidt tot beweging van de kogelgewrichten (schouders en heupen), terwijl de gehele rug stabiel blijft.

Laten we de structuur waar het om gaat eens beter bekijken. Rug stabiliteit wordt vaak verkeerd gezien als de stabiliteit die exclusief wordt geleverd door de onderrug en de spieren aan de voorkant van je lichaam tussen je ribbenkast en bekken. De structuur die we daadwerkelijk in beschouwing moeten nemen is de gehele wervelkolom en, nog accurater, het gebied tussen de schouderbladen en de bekken (het os Ilium). Deze botstructuren zijn de ankers waar de spieren aan gehecht zijn om de rug te stabiliseren. Dit betekent dat we, voor het huidige doel, de rug zien als een structuur met vier ankers in de hoeken van een rechthoekig rechtopstaand vlak, de romp.

Als je je ankers niet gebruikt heb je een grotere kans dat je je ruggengraat beschadigt

Waarom is het belangrijk om dit te begrijpen? Nou, als je de schouders kan fixeren boven de bekken en bewegingen als buiging en rotatie in de romp tegengaat, kan je inzien hoe het gebruik maken van de ankerpunten en het opbouwen van kracht tussen die ankerpunten de kans op rug schade kan verkleinen. De ontwikkeling van het gevoel dat je je romp vastzet en je schouder of heup fixeert wanneer je (zowel duwende als trekkende) kracht zet kan erg belonend zijn. Hierdoor heb je meer plezier in je beweging en zal je sneller je doelen behalen. In alle andere gevallen kan het helpen een blessure te verhelpen en zal het je absoluut helpen je wervelkolom te beschermen.

De “neutrale rug” is de meest neutrale positie voor de schijven en wervels

Voordat we een stap verder gaan en in actie komen moeten we eerst begrijpen hoe we een gevoel kunnen ontwikkelen voor een neutrale houding van de rug. De “neutrale rug” is meestal het centrale punt tussen de extreme punten wanneer je je heupen voor- en achterwaarts beweegt, en voor de meeste mensen betekent dit ook dat je je borstbeen 1-2 centimeter lift. Technisch gezien is dit de meest neutrale positie voor de wervelschijven en wervels over de gehele ruggengraat. Met de rug in neutrale positie kan je de ankerpunten met elkaar verbinden en spanning creëren door de schouderbladen naar je bekken te trekken met behulp van je borst en bovenste rugspieren en tegelijkertijd de buikspieren aan te spannen. Het idee is om maximale spanning te creëren en de ruggenwervels te fixeren.

Je rug moet naast (intersegmentale) mobiliteit, ook onder bepaalde lading stabiliteit faciliteren

Het concept van stabiliteit van de wervelkolom kan niet worden gevangen in een enkele vorm, wat betekent dat er niet een enkele beste manier is om het aan te pakken. Je rug heeft intersegmentale beweging (beweging tussen de wervels) net zoveel nodig als het op slot staan in omstandigheden onder lading. Soms vereist je wervelkolom een grote hoeveelheid stijfheid met beperkte beweging, zoals wanneer een gewichtheffer gewichten vangt van ver boven zijn lichaamsgewicht. Op andere moment moet je rug van positie kunnen veranderen terwijl het een mate van stijfheid behoudt om de taak te kunnen uitvoeren, zoals het raken van een tennisbal. We kunnen nog verder gaan en kijken naar vormen van sport of werk waar de rug helemaal niet in neutrale positie staat, zoals bij worstelen of het vastmaken van een bout als je je autowiel vervangt. Dit betekent niet dat je je ankerpunten niet gebruikt om je rug te stabiliseren; in tegendeel zelfs, we gebruiken ze altijd, maar nu op een andere manier. Dit betekent dat je de krachten aanpakt via je rug en dat je wervelschijven waarschijnlijk onder meer druk en kracht staan op plekken waar aan een wervel in translatie wordt geduwd of getrokken (glijd-effect) vergeleken met de volgende wervel. Deze krachten en druk hoeven niet een probleem te zijn als de schijven gezond en sterk genoeg zijn, mits je rug regelmatig aan veel verschillende bewegingen, en niet alleen aan mogelijke schadelijke krachten, wordt blootgesteld.

We moeten ten slotte nog even stilstaan bij de rol van het zenuwstelsel bij het stabiliseren van de rug. Het is van belang dat het brein het juiste bewegingsprogramma doorstuurt om de beste combinatie van spieren in te zetten om de taak uit te voeren. Als je brein niet gewend is om sommige spieren die je rug beschermen in te zetten kan het steeds moeilijker worden om ze activeren wanneer nodig. We willen snelwegen van communicatie creëren naar deze spiergroepen, niet smalle straten. Des te meer je, vooral door training, deze spieren in harmonie gebruikt om een stabiliserend effect te creëren in verschillende situaties, hoe meer stabiliteit en beschermde bewegingsvrijheid je zal ervaren tijdens je werk, sport, of fysieke hobby’s.